Oss

Vanavond houdt de gemeenteraad in Oss haar Politieke Beschouwingen. Elke partij kan laten weten wat ze vindt van de koers die het college vaart en wat er anders moet. SP fractievoorzitter Paul Peters sprak namens de SP de volgende tekst uit:

Voorzitter,

Toen wij november vorig jaar spraken over de begroting gaf de SP al aan dat het stilte voor de storm was. De grote klappen moesten nog komen. En wat blijkt, dat is ook zo. Toen wij de begroting bespraken had Nederland net een nieuwe regering. Het regeerakkoord beloofde niet veel goeds voor de inwoners van ons land. Botte bezuinigingen en geen stimulering van de economie.

Wij zijn nu een maand of 5 verder. De wittebroodsweken van het kabinet zijn voorbij en het kabinet lijkt nu de weg al volledig kwijt te zijn. Krampachtig wordt er vastgehouden aan een norm uit Brussel en opnieuw zijn er voor een bedrag van 4 miljard bezuinigingen aangekondigd. Het vertrouwen van burgers en bedrijven in deze regering daalt harder dan de koers van SNS-bank de afgelopen tijd. In de peilingen staat de combinatie VVD-PvdA nu op slechts 56 zetels en zij halen een rapportcijfer van 4,9. Een dikke onvoldoende.

In plaats van door investeringen de economie te stimuleren, iets wat volgens vrijwel alle economen zou moeten gebeuren, blijft Rutte 2 kiezen voor een ramkoers waardoor het vertrouwen van mensen nog verder daalt. Juist in deze tijd moet je niet snoeien maar sproeien om daardoor te groeien.

De werkloosheid is opgelopen tot bijna 600.000 mensen, de koopkracht van grote groepen Nederlanders daalt, honderdduizenden ouderen dreigen hun thuishulp te verliezen en voor 100.000 mensen die in de thuiszorg werken dreigt ontslag. De huren gaan fors stijgen, de ontslagbescherming wordt verslechterd en de WW duur verkort, op de sociale werkvoorziening, Wajong en bijstand wordt 1,8 miljard bezuinigd waardoor 60.000 arbeidsgehandicapten hun werkplek verliezen. De kleine ondernemers worden geraakt door de BTW verhoging en de versobering van de zelfstandigenaftrek. Voorzitter, werden onder Rutte 1 alleen de mensen gepakt die het al niet breed hebben. Onder Rutte 2 is daar een hele grote middengroep bijgekomen, terwijl de topinkomens nog steeds worden ontzien.

Dit is niet de regering die Nederland op dit moment nodig heeft. De SP is van mening dat de verzorgingsstaat geen probleem is; het is een oplossing voor problemen, om te voorkomen dat de tegenstellingen te groot worden en de samenleving uit elkaar valt. Een sociale samenleving is beter voorbereid op economische schokken en herstelt zich daarvan sneller. Een samenleving waarin naar elkaar wordt omgekeken is veiliger en prettiger om in te leven. De solidariteit en de bereidheid om samen iets moois van dit land te maken, moeten wij juist versterken en niet, zoals deze regering doet, verder afbreken.

Voorzitter, ik zie aan aantal mensen in deze raad alweer wat ongemakkelijk op hun stoel schuiven. Kan die SP het niet gewoon over Oss hebben hoor ik ze denken. Dat ga ik ook zeker doen voorzitter, maar hoe je het ook draait of keert, wat er in Den Haag besloten wordt, heeft wel gevolgen voor onze inwoners en ook voor onze gemeente. Wat bijvoorbeeld te denken van de taken die het Rijk afstoot naar de gemeentes. Ik noem de AWBZ en de Jeugdzorg. Op zich prima. Ook de SP denkt dat wij dat beter kunnen, maar dan moet deze regering er ook voor zorgen dat wij voldoende geld krijgen om het goed te kunnen doen. Het tegendeel is waar. Deze maatregel wordt aangegrepen om een ordinaire bezuiniging door te voeren.

En dan de plannen van minister Plasterk om provincies samen te voegen en te gaan voor alleen nog maar gemeentes waar 100.000 mensen of meer wonen, waardoor 390 van 415 gemeentes moeten fuseren. Over de plannen met de provincie zal ik het hier niet hebben maar ik wil nog wel wat kwijt over de herindelingperikelen, die ook in onze regio de kop hebben opgestoken. Op de eerste plaats is die grens van 100.000 arbitrair.Er is erg veel kritiek op in het land, en het is maar de vraag of deze maatregel überhaupt door de 2e en 1e Kamer komt. Ik ben dan ook geschrokken van de gretigheid van vrijwel alle fracties in deze raad om als Oss zo snel mogelijk aan de slag te gaan om Maasdonk, en liefst ook nog Bernheze en Landerd, bij Oss te voegen. Afgelopen dinsdag heb ik die gretigheid ook gezien bij het bezoek aan Maasdonk. Alleen zo zou Oss boven de 100.000 inwoners kunnen komen. De vraag is: voor wie is dat goed? Die vraag moet in de ogen van de SP eerst beantwoord worden. Groter is in ieder geval zeker niet goedkoper. Alle onderzoeken geven juist het tegendeel aan. Het wordt duurder. Toch is de SP niet principieel tegen herindelingen en de SP heeft daarom ook loyaal meegewerkt aan de herindelingen met Ravenstein en Lith. De bevolking van die gemeentes wilde graag bij Oss omdat zij het zelf allemaal niet meer voor elkaar kregen. Oss heeft nu ruim 85.000 inwoners en ruim 25 kernen. Oss is met haar ambtenaren in staat om alles te doen wat nodig is. Voor Oss is er geen noodzaak tot uitbreiding zou ik zeggen. Het kost tijd en geld en op alle twee moeten wij zuinig zijn.

Wat Maasdonk betreft zou ik willen zeggen: geef de inwoners en de raad van die gemeente de tijd om te bepalen hoe zij hun toekomst zien. Samen naar Oss of samen naar Den Bosch of toch splitsen. Als er uiteindelijk een verzoek naar ons komt, zullen wij natuurlijk het gesprek aangaan. Of het dan een verdergaande vorm van samenwerking wordt of een fusie, zal afhangen van veel dingen. Voor de SP staat voorop dat de huidige bevolking van Oss er niet slechter op mag worden en dat ook hun mening wordt gehoord. De SP laat zich in geen geval opjagen om kost wat kost 1 januari 2015 te halen. Haastige spoed is zelden goed. Gezien de ervaringen met eerdere herindelingen zou deze raad ook beter moeten weten. De lijken moeten vóór en niet ná een besluit uit de kast vallen.

Nu even wat heel anders. De winter heeft lang genoeg geduurd en ik kijk uit naar de zomer voorzitter. Niet alleen vanwege de betere temperaturen, maar in de zomer gaan wij weer eens kijken naar ons vergaderstelsel. Ruim een jaar geleden zijn de experimenten begonnen en daarmee ook het gedoe om het zomaar te noemen. Het lijkt wel of wij meer met vorm en procedures bezig zijn dan met de inhoud. Nogmaals, ik kijk uit naar de zomer.

Om het vergadercircus in te dammen heb ik al vaker gepleit om de Algemene Beschouwingen en de Voorjaarsnota samen te voegen. Dat moet makkelijk kunnen en het bespaart tijd. Het tegenovergestelde gebeurt. Was het vorig jaar nog een extra rondje fundamentele heroriëntatie dit jaar een rondje benen op tafelgesprekken. Kwam er vorig jaar nog uit dat je rotondes kon laten sponsoren door ondernemers, dit jaar was het resultaat nul. Ieder normaal denkend mensen had dat kunnen voorspellen. Een benen op tafelgesprek doe je met gelijkgestemden. DE raad bestaat niet en zeker niet uit gelijkgestemden. Acht verschillende partijen waarvan er vier in een coalitie zitten en vier in de oppositie. Ik hoor graag de mening van de andere fracties om hiermee te stoppen en de Algemene Beschouwingen en de Voorjaarsnota voortaan samen te voegen.

Voorzitter, onlangs heeft het college laten weten dat Oss door het kabinetsbeleid de komende jaren nog eens ongeveer 7,3 miljoen tekort komt. Het kan ook zomaar 11 miljoen worden. Inmiddels heeft de regering aangekondigd dat zij nog eens 4 miljard wil bezuinigen, en de gevolgen daarvan voor Oss zitten ook niet in de berekeningen. Dat is geen kattenpis zeggen wij in Oss.

Op het moment dat zoiets bekend wordt verwachten de inwoners van Oss, en ook de SP, leiderschap. Leiderschap van het college en de VVD, PvdA, CDA en VDG, de coalitiepartijen. Zij hebben tenslotte een ruime meerderheid in de raad en met een Eerste Kamer hoeven ze in Oss geen rekening te houden. En dat leiderschap heb ik gemist voorzitter. Ik mis bij dit college en in het bijzonder bij de wethouder financiën visie en doortastendheid. In de pers zegt hij dat het zwaar gaat worden, dat het vet van de botten is, dat er nog veel onzeker is, gaat moeilijk worden, stevige maatregelen zijn nodig (welke?) , dat hij hoopt dat de raad richting geeft. Niks concreets. Zijn mogelijke afscheid moest hij eerst thuis nog bespreken dus daar kwam ook al geen duidelijkheid over. Ook zei de wethouder dat hij zijn bezorgdheid richting het VNG had uitgesproken over de kabinetsmaatregelen. Maar ondertussen heeft Oss wel voor het akkoord van kabinet en VNG gestemd, terwijl heel veel gemeentes dat niet gedaan hebben.

Veel mensen in Nederland zijn van mening dat het Kabinet op dit moment de weg volledig kwijt is. In Oss lijkt hetzelfde aan de hand. Ik verwacht van een college dat zij, juist in moeilijke tijden, richting geeft maar vooral ook duidelijkheid. Kom met concrete plannen zou ik zeggen, daar zitten de Osse inwoners, verengingen en instellingen en het bedrijfsleven op te wachten. De goede zullen wij steunen en de slechte bestrijden. En u moet dadelijk niet bij ons aankomen dat deze avond bedoeld is om richting te geven. Er is een samenwerkingsprogramma van VVD, VDG, PvdA en CDA waarin uw richting staat. Die richting is niet de onze, maar als u al rekening met de oppositie wilt houden dan weet u, in ieder geval als het over de SP gaat, donders goed waar wij voor staan.

Een concreet idee wil ik het college alvast meegeven. De thuiszorg wordt zwaar getroffen door de kabinetsplannen. Er wordt maar liefst 75% op bezuinigd en dat komt voor een groot deel op het bordje van de gemeente. De SP zou het een goed idee vinden om de thuiszorg kleinschaliger en in coöperatief verband te organiseren en betrek daar ook de Osse huisartsen bij. Dus los van de grote zorginstellingen. Dit is goedkoper en staat veel dichter bij de gebruikers en werkers in de zorg. Zo heeft Buurtzorg maar 8% overhead en de grote instellingen tot wel 30%. Ik hoor graag van de wethouder of hij serieus naar dit idee wil kijken.

Voorzitter, dit college komt in onze ogen vrijwel niet met initiatieven en voorstellen die iets in beweging zetten in Oss. Men zit op de handen en past op de winkel. Ik noem bv de oplopende (jeugd) werkloosheid. Oss zit bovengemiddeld en alleen Helmond scoort slechter. Het college blijft lijdzaam de statistieken volgen in plaats van in het offensief te gaan. Ik noem ook het ziekenhuis voorzitter. Over twee weken is dat weg uit Oss. Onder de bevolking is veel onduidelijkheid over wat er nu wel en niet in Oss blijft, hoe het met het openbaar vervoer richting nieuwe ziekenhuis zit, enz. Nu zult u wel zeggen: dat is een verantwoordelijkheid van het ziekenhuis, maar u zou daar als college een veel actievere rol in moeten vervullen.

Af en toe komt er wel iets en dan denk je Hoe bestaat het? Zoals onlangs toen de wethouder sport liet weten dat zij het Sport Expertise Centrum zo’n beetje de nek om wil draaien door ongeveer 2 ton bezuinigen. Iedereen weet dat bewegen en sporten belangrijk is. In Oss doen wij het slecht op dat front. Slechts 38% beweegt regelmatig tegen 59% gemiddeld in het land. Het Sport Expertise Centrum is daar met 16 sportieve mensen op een goede manier mee aan de slag bij verenigingen, scholen, buurten en bedrijven. Dat de waardering voor hun werk groot is blijkt ook uit de vele brieven van sportverenigingen, scholen en anderen betrokkenen. Het SEC is net anderhalf jaar bezig en nota bene een wethouder sport wil er de stekker uittrekken terwijl er alternatieven zijn. Op dit soort concrete maatregelen zit de SP niet te wachten. Binnenkort zullen wij verder over dit onderwerp spreken maar het mag duidelijk zijn wat de mening van de SP is.

En dan die nota die gaat over mogelijke bezuinigingen. De SP is van mening dat je altijd naar alles moet kijken. Waar kan het beter? Waar kan het efficiënter? Waar kan het wat minder? Waar kun je mee stoppen? En waar blijf je af?
De uiteindelijke keuzes zijn politieke keuzes. De nota helpt trouwens maar heel beperkt om goede keuzes te kunnen maken. In sommige stukken worden amper bedragen genoemd en bij andere wordt alles op een hoop gegooid.

1-Verminderen bestuurlijke en ambtelijke drukte: Zeker naar kijken maar wijk en dorpsraden helemaal afschaffen is geen optie. Wat ik miste was om nu eindelijk wel eens in eigen vlees, en dan bedoel ik dat van de raadsleden, te snijden. Was 2 jaar geleden niet haalbaar maar er is wel wat veranderd zou ik zeggen en je hebt minimaal een ton verdiend. Nog structureel ook.

2-Concentreren van voorzieningen- Altijd goed voorzieningen optimaal te gebruiken. Gedwongen fusies van bv voetbalclubs is voor ons geen optie. De samenwerking zal van onderop moeten komen.

3- Kostendekkend werken: Een goed uitgangspunt voor veel dingen die de gemeente doet. Bij de huren van sportcomplexen en sociaal culturele centra gaat dit echter niet werken. Sommige dingen kosten nu eenmaal geld als je het verenigingsleven wilt laten voortbestaan.

4- De gemeente trekt zich terug: Geen goed plan. Wat je weg doet ben je kwijt. Er is al heel veel gekort op de voorbeelden die genoemd worden. Onderzoek wat beter kan en kom met voorstellen.

5-Minder regels, meer ruimte: Financieel valt hier weinig tot niks te halen geeft u zelf aan.

6-Kwaliteitsnivo’s omlaag: Wij wachten uw voorstellen op dit punt af. Uw idee uitkeringsgerechtigden in te zetten op basis van wederkerigheid keuren wij af.

7- Inkomsten genereren/diensten aan derden: zeker onderzoeken maar de discussienota geeft wel aan dat daar weinig te halen valt en dat er daarnaast ook nog risico’s aan zitten.

Voorzitter, tot slot wil ik u meegeven: Houd bij het maken van uw plannen rekening met de mensen in Oss die het wat minder hebben getroffen in de samenleving. Houd ook rekening met het belang van het verenigingsleven in onze stad en kernen en laat de cultuursector in Oss niet kopje onder gaan. Oh ja, en zorg er ook voor dat ondernemers via telefoon en mail weer netjes geholpen worden zoals dat wel gebeurde toen de SP nog deel uitmaakte van het stadsbestuur.