Oss

In 1996 hebben alle partijen in de Osse gemeenteraad besloten om de natuur meer kansen te geven in onze bossen. De uitvoering is al geruimte tijd aan de gang. De afgelopen tijd is er commotie ontstaan, en zijn er vragen over de bosomvorming in een deel van Herperduin. In onderstaande reactie geeft verantwoordelijk wethouder Jules Iding uitleg over de voordelen van het omvormen van zgn. productiebossen naar natuurbossen.

Storm van kritiek in Herperduin

Er woedt een storm van kritiek in Herperduin. Een storm die zo mogelijk nog heftiger is dan de omvorming naar natuurbos, die daar plaatsvindt. Tenminste als je er de website van Sjoerd Veerkamp (www.herperduingesloopt.nl) op naleest. De reacties hebben gemeen dat er weinig begrip is voor het bosbeeld dat ontstaat. Vernieling van het bos is een veel gebruikte kwalificatie. De kritiek geeft alle reden om stil te staan bij de bosomvorming die de gemeente Oss al sinds 1996 uitvoert op de Maashorst en na de herindeling met Ravenstein ook op Herperduin.

Doel van de omvorming is om de bossen die nog sterk het karakter van productiebossen hebben om te vormen tot natuurbos. De bossen zijn in de jaren dertig geplant om productiehout te telen voor het stutten van de gangen in de Limburgse mijnen. De stekken werden dicht op elkaar geplant, netjes in rijen. De bomen moesten zo recht mogelijk opgroeien. Daardoor was er nauwelijks plaats voor natuurlijke ondergroei. De mijnen zijn inmiddels al lang gesloten, maar de bossen hebben nog sterk het karakter van monotoon productiebos. Kennelijk zijn velen aan dat beeld gehecht.

Hoe anders ziet een natuurbos eruit. Wie daar kennis van wil nemen adviseer ik om eens naar het New Forest in Zuid Engeland of het Bialowiecsa in Polen te gaan kijken. Of korter bij in het Borkener Paradies, net over de grens in Duitsland. Natuurbossen hebben veel open plekken, een grote variatie in kruid-, struik- en boomlaag. Ze herbergen veel dood hout (tot wel 25 à 40 %) en worden begraasd door onder andere edelherten, wisenten, elanden, reeën, wilde zwijnen en wilde paarden. Door begrazing wordt het bos opengehouden. Door de verschillen in open en gesloten, gelaagdheid in de vegetatie en veel levensfasen tussen kiemen en afsterven, kennen deze bossen een rijke flora en fauna.

De vraag is of zo’n bosbeeld ook op de Maashorst-Herperduin mogelijk is. Het antwoord is ja, het gebied is groot genoeg, zeker als de verbinding tussen de Maashorst en het Herperduin via wildviaducten tot stand komt. Daarvoor zijn de plannen in een vergevorderd stadium. Er ontstaat dan een aaneengesloten natuurgebied van een paar duizend hectaren. Begrazing vindt al plaats door Schotse Hooglanders, Exmoor pony’s, en reeën. Op termijn kunnen edelhert en wild zwijn worden geïntroduceerd. Wat we nu doen is de natuur een handje helpen met het maken van open plekken, het creëren van dood hout en het bieden van meer schuilgelegenheid voor de dieren. Dat is net als de introductie van de hooglanders en paarden even wennen. Het leidt tot een ander beeld, maar na enkel jaren al wordt het dode hout in de natuur opgenomen en krijgt jonge opslag een kans. Op de Maashorst zijn daar de resultaten nu al van te zien. Natuurmonumenten heeft er inmiddels ook voor gekozen om deze koers te gaan varen. Ook in Herperduin zijn er al de eerste resultaten. De vogelwerkgroep constateert er nu al een opvallende toename van het aantal zangvogels.

Voor de bosomvorming op de Maashorst was er veel positieve media aandacht. De gemeente organiseerde er een tiental excursies en er was een tot de verbeelding sprekend project kunstenaars maken natuur. Ook op Herperduin zijn er enkele excursies georganiseerd, waarvan de laatste eindigde in gemeenschapshuis het Slotje in Herpen met een toelichting door bosecoloog Hans van der Lans, de geestelijk vader achter het plan. Steeds blijkt weer dat na een excursie en/of toelichting 95% van de bezoekers enthousiast wordt van het project en het bos met heel andere ogen gaat zien. Waarom zou dat in Herperduin anders zijn. Mijn voorstel; we gaan nog een aantal excursies en informatiebijeenkomsten organiseren rond Herperduin. Ik wil graag dat de bezoekers in hun oordeel ook het toekomstperspectief betrekken.

Jules Iding, wethouder