Oss

Het was enkele maanden geleden in politiek café Zout. De plaats waar het gebeurt. We waren live getuige van het verhaal van een gokverslaafde en zijn moeder. De hel waardoor beiden waren gegaan was verschrikkelijk. Gelukkig voor hen, hebben zij de weg teruggevonden. Dat lukt slechts een kwart van de gokverslaafden. We waren ook getuige van een betrokken politicus: Jan Ras. Hij verhaalde over zijn kruistochten als hoofd van de St. Jan Mavo tegen het kwaad dat de jeugd bedreigt.

Hij kwam overtuigend over. Jongeren onder de 21 zullen uit het nieuw gokpaleis Amusino worden geweerd. Bij overtreding wordt de tent gesloten, twee keer geel is rood was zijn quote. Duidelijker kan het niet. Met dergelijke duidelijke politici is de gemeenschap gediend.

De SP is geen blinde tegenstander van het gokken. Wij gunnen graag ieder de ontspanning die hij zoekt. Het gokken heeft echter ook een keerzijde, de duistere zijde van de gokverslaving. Duister omdat de gevolgen van de gokverslaving zich goeddeels aan onze waarneming onttrekken. Wat voor gokverslaafden begint als een ontspannende vrijetijdsbesteding groeit uit tot een wereld van liegen en bedriegen. Relaties lopen op de klippen en gezinnen raken totaal ontwricht. Stelen uit de huishoudportemonnee, jatten uit de spaarpot van de broertjes. Duizenden guldens opnemen op de gestolen pas van de ouders. Je wil het allemaal niet weten. Ook de maatschappelijke schade door zware criminalitiet die met het gokken samenhangt en de kosten van hulpverlening zijn groot. De gokverslaafde wordt geleidelijk een asociaal wezen met nog maar een doel voor ogen. Het winnen van de kast, ten koste van alles.

Met deze feiten voor ogen heeft de SP steeds gepleit voor een zeer terughouden gokbeleid. Oss liep daarin – raadsbreed - voorop. Twee kleine gokhallen met in totaal 11 gokautomaten die geld uitkeren vond de raad voldoende. Weg met de gokkasten uit de sportkantines, buurthuizen en fritestenten. Alle fracties zaten op één lijn.

Tót het moment dat vorig jaar de exploitanten van de kleine gokhallen met een glossy rapport en dito verhaal de politiek gingen bewerken. Op zich is er niet zoveel mis om de twee kleine gokhallen samen te voegen tot één accommodatie, als tenminste het aantal gokautomaten niet toeneemt. Maar de nieuw wet op de kansspelen biedt de mogelijkheid om er een minicasino van te maken, ook wel gokpaleizen genoemd in de volksmond. Maar liefst 90 gokautomaten worden er opgesteld, een toename van bijna 800%.

Onderzoeken in de jaren 90 toonden nog aan dat het aantal probleemgokkers en gokverslaafden recht evenredig toenam met het aantal gokkkasten. Zoals de gelegenheid de dief maakt is dat voor de gokverslaafde niet anders. Hoe meer kasten, hoe meer gokverslaafden. Nu willen de exploitanten, daarin volledig gesteund door het college van BenW, ons wijsmaken dat de gokverslaving beter beheerst kan worden, door het Amusino een chique uitstraling te geven, de exploitanten en beheerders een bewijs van goed gedrag te laten overleggen, en ze op cursus te sturen zodat ze de gokverslaving bij hun beste klanten zien aankomen. Ook worden er meer sociale kasten geplaatst, zogenaamde meerspelers. De naïviteit kent geen grenzen.

Waar baseert u, uw vertouwen op? In ieder geval niet op kennis. Want dan was ook u ter ore gekomen dat onder het toezicht van deze zelfde exploitanten de nodige gokkers, waaronder ook jongeren onder de 18 jaar, in de vernieling zijn geraakt. Een hulpverlener vertelde mij het verhaal dat nota bene een van de exploitanten geld uitleende aan een gokverslaafde jongere om hem niet voor de kasten te verliezen. De probleemgokkers en gokverslaafden zijn de beste klanten en welke ondernemers wijst zijn beste klanten de deur? Gokken is big business. Niet voor niets bood BEKO die in het Huis voor Billards een gokpaleis wilde beginnen de gemeente 250.000 gulden voor een goed doel, in ruil voor een vergunning. Het bedrag dat BEKO eerder aan de exploitant van de gokhal in de Rozenstraat voor zijn vergunning bood, bedroeg een veelvoud daarvan.

Voor de SP is het vooruitzicht van een toenemende gokverslaving met alle individuele en maatschappelijke ellende van dien, de reden om niet in te stemmen met de vestiging van het Amusino. Wij willen het bij de twee kleine gokhallen bouwen.

Dan de discussie over de toegangsleeftijd van 21 jaar. Niet onbelangrijk omdat in eerder discussies het voor alle fracties een voorwaarde was om accoord te gaan met de vestiging van het Amusino. Dit naar aanleiding van bezwaren van de ouderraad van het TBL.

Inmiddels heeft onze fractie u een brief overlegd van de staatssecretaris van justitie dat u niet bevoegd bent om af te wijken van de wettelijk bepaalde leeftijd van 18 jaar. Vervolgens zoekt uw college een uitvlucht door op basis van vermeende verstoring van de openbare orde een leeftijd van 21 jaar op te leggen. Dat is in twee opzichten strijdig met de wet, zowel met de wet op de kansspelen als door het ontbreken van een draagkrachtige motivering, zoals dat in juridische termen luidt. Vervolgens wordt dat nog eens bevestigd door een CDA professor in de rechtsgeleerdheid en nog presteert u het om zich daar allemaal niets van aan te trekken. Het amateurisme kent geen grenzen.

Natuurlijk kan een gemeenteraad haar macht gebruiken en regels vaststellen die in strijd zijn met de wet. Als daar geen bezwaar tegen wordt gemaakt kraait er geen haan naar. Papier is geduldig. Het handhaven van deze regels is wat anders. Geen enkele agent kan een bezoeker tussen de 18 en 21 jaar verbaliseren en verwijderen uit het Amusino, omdat hij dan handelt in strijd met de wet. áls er al eens een agent gaat controleren op leeftijd, in het verleden had dat nooit prioriteit bij de politie.

Natuurlijk kan de burgemeester zijn macht proberen te gebruiken om het Amusino te sluiten, als daar jongeren tussen de 18 en 21 binnen worden gelaten. Als de uitbaters daar met een beroep op de wettelijke leeftijd van 18 jaar tegen in verweer gaan dan zullen zij het gelijk van de rechter aan hun zijde krijgen, hoeveel beloften er ook zijn gedaan. En zeker is niet uitgesloten dat de gemeente wordt veroordeeld tot het betalen van de geleden schade. Het gemeentebestuur bevindt zich in een zeer bedneklijk vaarwater.

De vertwijfeling in de rechtszekerheid bij raadsfracties slaat toe. Maar het Amusino lijkt er te moeten komen. Volstrekt in tegenstelling met de dubieuze staat van dienst van de exploitanten, is men tevreden met een herenaccoord. Als de wet niet de mogelijkheid biedt om 21 jaar te handhaven dan vertrouwen we blind op de beloftes van de uitbaters.

De beslissende stem ligt bij de moraalpoliticus uit politiek café Zout, Jan Ras. Nu twee keer geel gewoon groen blijkt te zijn is het de vraag of zijn CDA het echt altijd serieus te doen is geweest om de gokverslaving in te dammen.

Dossier Amusino